KAS ÖLÇÜSÜ PRENSİBİ

Kas hacmi prensibi fizyolojide bir kanun aynı starling kanunu gibi; Kanun bize kasların kasılma sıralarını vurgulamakta, kısaca; küçük kas fibrilleri daha büyük kas fibrillerinden önce kasılır.

Küçük kas fibrilleri yavaş kasılan kas fibrilleridirler, büyük fibriller ise çabuk kasılan kas fibrilleridir. Yavaş kasılan fibrillerin dayanıklılık fibrilleri olduğunu maraton ve diğer dayanıklılık sporlarında baskın, ağırlıkta olduğunu yazmıştık. Güç kaynağı bir motor gibi çabuk bitip yorulmazlar, devamlı kasılmaya devam ederler, fakat fazla güç üretemezler.

Çabuk kasılan kas fibrilleri güç, kuvvet fibrilleridirler, sprinterlerin kaslarında bolca bulunurlar. Ağırlıkçılarda (Halter) ve diğer güç isteyen branşların sporcularında yaygın olarak FG kaslar yani çok çabuk kasılan, en süratli , en çok güç üreten ,en çabuk hipertrofi olan ama en çabuk yorulan bulunurlar. Güçlüdürler fakat çabuk yorulurlar. Çoğumuz eşit dengede yavaş/küçük ve çabuk/büyük fibriller ile mirasyedi doğarız. (bazı çabuk fibriller, dayanıklı ve güçlü intermediar fibrillerdir, onları da anlatacağız).Süratin, gücün bir yan,kardeş unsuru olduğunu unutmayıp , güçlendikçe ,süratleneceğinizi hatırdan çıkarmayın.

Kas fibrillerinin devreye girmesi beyinden motor ünitelere efferant sinirlerle gelen sinyallerle aktive olur, bunlar sinir ve bir grup kas fibrillerin eşlik ettiği yapılardır.

Çabuk kasılan ve yavaş kasılan motor üniteler ayrı ayrı iş görür, çalışırlar, motor üniteler ya yavaştır, ya da süratli. Aynı tip kasılan kas fibrilleri tek motor sinirle görev yapar ve kasın içine yukardan inen bir elektrik kablosunu andırırlar.

Yavaş kasılan kas fibrilleri yaklaşık 100 kas fibrilinden (iplikçik) meydana gelir. Çabuk kasılan kas fibrilleri ise 10.000 iplikcik kadar çoktur. Yavaş kasılan üniteler, bu yüzden daha az yer kaplarlar ve daha çok irtibat – elektrik kabloları (veya sinir dalları) ile döşenmişlerdir. (çabuk kasılanlardan).

Birbirini izleyen daha birçok yavaş kasılan motor üniteler, daha büyük/çabuk kasılan ünitelerden daha çok tetiklenir.

50-100 çabuk ünitelerle mukayese edildiğinde, 1000 yavaş kasılan ünite devreye girebilir. Önemli şey; motor üniteler ya hepsi ya da hiç kaidesine göre hareket ederler. Bir üniteyi güçlendirmek, daha fazla kas fibrilini devreye sokmak için sinir uyarıları yeterli derecede güçlü olmalı ki, ünitedeki tüm kas fibrillerini maksimal seviyede devreye sokup aktive edebilsin. Şayet bu sınıra ulaşılmazsa, ünite içindeki hiçbir kas fibrili kasılamaz. (ya hepsi ya da hiç prensibi). Motor ünitelerinin hepsi değerlidir veya değersiz!.

Buradan çıkarılacak ana ders çabuk kasılan motor ünitelerinin tetiklenip devreye sokulması yavaş kasılan fibrillerden daha zor olduğudur; daha çok akım veya uyarı, güç gerekir. Bu geçmiş yüklü bilgilerde toparlayacak olursak; ölçü prensibinde, merkezi sinir toplanıp devreye girdiğinde, en küçük, en kolay uyarılabilir, en ufak güçlü motor üniteleri ve gittikçe artan, daha büyük, daha zor uyarılabilen, daha güçlü motor üniteleri devamlı kılmak, gücü artırmak için uygulanan prensip ortaya çıkar.

Düşük zorluktaki aktivitelerde en çok kas gücü önce yavaş kasılan kas fibrilleri tarafından üretilir. Zorluk, yük artırıldığında, çabuk kasılan kas fibrilleri devreye katılır ve daha yüksek zorlukta, çabuk kasılan kas fibrilleri aktive edilir.

Burada görüldüğü gibi enteresan olan süratin hiçbir fark yaratmadığıdır. Motor üniteler ardışık, birbirini takip eden emirlerle (asker gibi!) yavaştan-süratliye hareketin sürati ne olursa olsun devreye girmekteler.

Hareketin sürati; meydana getirilen gücün miktarını etkiler. Sizlerin de bildiğiniz gibi squat yaparken (veya başka bir egzersiz) yavaş yavaş çöküp çok yavaş savaş kalkma hareketi daha fazla güç harcanmasını gerektirir. Weider research clinic "şayet biceps curl (ağırlıkla kol büküp ön kol çalışması) anında şayet ağırlık hafif ve siz bu ağırlığı 20-30 tekrar kaldırabileceğiniz güçlükte ise hareketi yavaş yavaş yapın 8 saniyede bükün, 8 saniyede kolu gerin" der ki zorlanıp daha fazla güç üretesiniz. (Ultra slow repitations = USR).

O sürate yakın kaldırış yaptıkça daha fazla güç meydana getirirsiniz.

Yavaş hareketler monentumu azaltır. (moment); sıfır sürat, gücü maksimale iter. Burada güç değişken değil ki kas fibrili kasılmasını tetiklesin. Uzmanlar burada tekrar ediyorlar "güç başlatan faktör değildir" diye. "Güç önceden gerekli olan takviye değildir" diye belirtmekte bilim adamları güç daha güçlü uyaranların neticesi oluşan bir şeydir.

Eforun seviyesi; motor ünitelerin aktivitelerini belirleyendir. Çaba, gayret, tabiî ki beyinde başlar. Güç ile çaba arasındaki farkı akılda tutmalıyız. Çabalama gücü meydana getirir, tersini değil. Bu da her zaman bodycilerin fitness yapanların bize sız sık sordukları soruyu akla getirir: "Maksimal sayıda kas fibrillerini, uyarmak için en iyi ve en emniyetli yol hangisidir?, "Daha ağır kaldırmak daha mı iyidir?"